مكان‏ هايى كه دعا برای امام زمان در آن‏ها بيشتر تأكيد شده‏

بدان كه همان‏طور كه دعا براى تعجيل فرج مولايمان حضرت حجّت عليه السّلام در زمان‏هاى مخصوصى تأكيد شده، همچنين در جاهاى معيّنى نيز مؤكّد است، يا از جهت تأسّى جستن و اقتدا كردن به آن حضرت عليه السّلام و يا به خاطر روايت شدن آن از امامان بزرگوار و يا از روى اعتبارات عقلى كه نزد اهل فهم مقبول مى‏باشد، از جمله آن اماكن:

۱- مسجد الحرام‏

و شاهد بر آن- اضافه بر اين‏كه گمان مستجاب شدن دعا در آن مكان قوى است، پس شايسته است آنچه مى‏دانيم نزد خداى- عزّ و جلّ- و اوليائش اهميت دارد و سودش به عموم دوستانش مى‏رسد، اهتمام ورزيم- دعاى آن حضرت در آن‏جا است، كه شيخ صدوق رحمه اللّه در كتاب «كمال الدين» روايت آورده، و مى‏گويد: حديث كرد ما را محمد بن موسى بن المتوكل، گفت: حديث آورد براى ما عبد اللّه بن جعفر حميرى كه گفت: از محمد بن عثمان عمرى رحمه اللّه پرسيدم: آيا صاحب اين امر را ديده‏اى؟ گفت: آرى. و آخرين بارى كه او را ديدم كنار بيت اللّه الحرام بود، در حالى كه مى‏گفت: «اللّهمّ أنجزلي ما وعدتني»؛ خداوندا! وعده‏اى را كه به من داده‏اى تحقّق بخش.

و نيز شيخ صدوق رحمه اللّه گفته: حديث آورد ما را محمد بن موسى بن المتوكل، گفت: حديث آورد ما را عبد اللّه بن جعفر حميرى، گفت: شنيدم محمد بن عثمان عمرى مى‏گفت: او- كه درود خداوند بر وى باد- را ديدم درحالى‏كه كنار ركن مستجار، به دامن كعبه چنگ زده بود و مى‏گفت: «اللّهمّ انتقم لي من أعدآئي»؛ خدايا! براى من از دشمنانم انتقام بگير.

۲- عرفات‏

در همان محلّى كه حاجيان توقّف مى‏كنند، و دليل بر آن، وارد بودنش در دعايى است كه از امام صادق عليه السّلام روايت شده كه در آن‏جا خوانده شود، اين دعا در كتاب «زاد المعاد» مذكور است، مردمان نيك‏سيرت به آن مراجعه كنند.

۳- سرداب‏

يعنى سرداب غيبت در شهر سامرّا، و شاهد بر اهتمام به دعا در آن محل مقدّس، ادعيه و زياراتى است كه در كتب زيارات وارد شده، شايد قسمتى از آن‏ها را در باب هشتم بياوريم ان شاء اللّه تعالى.

۴- جاهاى منسوب به آن حضرت عليه السّلام‏

اماكن شريف و مقدّسى كه آن جناب در آن‏ها توقف كرده و به آن‏جاها قدم نهاده، مانند مسجد كوفه، مسجد سهله، مسجد صعصعه، مسجد جمكران و غير آن‏ها. چون شيوه اهل مودّت و عادت صاحبان محبت است كه هرگاه جاى درنگ و محلّ توقّف محبوب خويش را بنگرند، به ياد خوبى‏هاى او افتند و از فراقش متألّم شوند، و درباره‏اش دعا كنند، بلكه به محلّ توقّف و منزلگاه او مأنوس گردند، چنان‏كه گفته شده:

أمرّ على جدار ديار ليلى‏ أقبّل ذا الجدار و ذا الدّيارا
فما حبّ الدّيار شغفن قبلي‏ و لكن حبّ من سكن الدّيارا

 

بر ديوارهاى ديار ليلى مى‏گذرم، ديوارها و ديارش را مى‏بوسم. محبت شهر و ديار دلم را شيفته ننموده، ولى محبت آن‏كه در اين ديار سكونت گرفته، دلم را شيدا كرده است.

و نيز در همين معنى گفته شده:

و من مذهبي حبّ الدّيار لأهلها و للنّاس فيما يعشقون مذاهب‏

 

و از شيوه من، دوست داشتن شهر و ديارى به خاطر اهل آن است و مردم در آنچه عشق مى‏ورزند، شيوه‏هاى گوناگونى دارند.

پس شايسته است كه مؤمن مخلص هرگاه به سرداب مبارك وارد شد، يا يكى از اماكن توقف آن حضرت را زيارت كرد، به ياد صفاى مولايش باشد و ويژگى‏هاى جمال و جلال و كمال آن بزرگوار را در خاطر بياورد و توجه كند كه آن جناب از ظلم و تجاوز اهل عناد و گمراهان در چه وضعى به سر مى‏برد و از تصوّر آن احوال كاملا متأثّر گردد و از درگاه خداى قادر متعال بخواهد كه گشايش امر قيام مولايش را آسان كند و اميد او را از جهت دفع دشمنان و يارى دوستانش برآورده سازد.

اضافه بر اين‏كه، آن اماكن مقدّسه و جاهاى ياد شده، محل‏هاى عبادت و دعاى آن حضرت عليه السّلام مى‏باشند، بنابراين سزاوار است كه مؤمن دوستدار آن جناب به او تأسّى كند، زيرا كه دعا براى تعجيل فرج و برطرف شدن غم و اندوه از چهره انورش از بهترين عبادت‏ها و مهم‏ترين دعاها است.

۵- حرم حضرت سيد الشهداء عليه السّلام‏

و از جمله جاهايى كه دعا براى تعجيل فرج در آن‏ها مؤكّد است، حرم مطهر مولاى شهيد مظلوممان حضرت ابى عبد اللّه الحسين عليه السّلام است، چون هرگاه مؤمن در حرم شريف آن‏حضرت، انواع ظلم و مصيبتى كه بر او و خاندان گرامى‏اش وارد آمده، در ذهن مجسّم كند و بداند كه خونخواه آن جناب و انتقام‏گيرنده از دشمنان و ستم‏كنندگان به او، مولايمان صاحب الزمان عليه السّلام است، عقل و مودّتش او را خواهند برانگيخت كه براى تعجيل فرج و ظهور آن حضرت دعا نمايد و با تضرع و زارى، اين امر را از درگاه الهى بخواهد.

و شاهد بر اين است، آنچه در روايت ابو حمزه ثمالى در باب هفتاد و نهم «كامل الزيارات»، از امام صادق عليه السّلام آمده كه در جايى از آن زيارت فرموده: پس از درود فرستادن بر حسين عليه السّلام، بر همه امامان عليهم السّلام درود مى‏فرستى، همچنان‏كه بر حسن و حسين عليهما السّلام درود فرستادى، و مى‏گويى:

خداوندا! به آن‏ها كلمات خويش را تمام گردان و وعده‏ات را به ايشان تحقق بخش …[۱].

و در جاى ديگر، از همان زيارت فرموده: … سپس گونه‏ات را بر آن بگذار و بگو: «اللّهمّ ربّ الحسين اشف صدر الحسين. اللّهمّ ربّ الحسين اطلب بدم الحسين …»؛[۲]

خداوندا! اى پروردگار حسين! سينه حسين را شفا بده. خداوندا! اى پروردگار حسين! براى حسين خونخواهى كن. جهت دلالت اين عبارت روشن است، چون مولايمان حضرت حجّت عليه السّلام است كه براى حسين عليه السّلام خونخواهى مى‏كند و با انتقام گرفتن از دشمنانش، سينه‏اش را شفا مى‏دهد.

۶- حرم مولايمان حضرت رضا عليه السّلام‏

به جهت وارد بودن آن، در زيارتى كه در «كامل الزيارات»[۳] روايت گرديده كه در آن زيارت پس از درود فرستادن بر يكايك امامان عليهم السّلام آمده: «اللّهمّ صلّ على حجّتك و وليّك و القآئم في خلقك صلاة نامية باقية تعجّل بها فرجه و تنصره بها …»

خداوندا! بر حجّت و ولىّ‏ات و قائم در خلقت درود بفرست، درودى روزافزون و پايدار كه به آن فرجش را زودتر كنى و به آن پيروزش گردانى.

۷- حرم عسكريين عليهما السّلام‏

در شهر سرّ من رأى (سامرّا)؛ و شاهد بر آن است، آنچه در زيارتى كه در همان كتاب‏[۴] براى ايشان روايت آمده كه: «اللّهمّ عجّل فرج وليّك و ابن وليّك، و اجعل فرجنا مع فرجهم يا أرحم الرّاحمين»

پروردگارا! فرج و گشايش [امر حكومت‏] ولىّ‏ات و فرزند ولىّ‏ات را زودتر برسان و گشايش وضع ما را با فرج ايشان قرار ده، اى مهربان‏ترين مهربانان.

۸- حرم هريك از امامان عليهم السّلام‏

زيرا كه اين دعا از بهترين وسايل نزديك شدن و تقرّب جستن به ايشان است و مايه مسرت و خشنودى آنان مى‏باشد. و شاهد بر اين است، آنچه در كتاب «كامل الزيارات» در باب زيارت همه امامان عليهم السّلام روايت شده است. بلكه مى‏توان گفت: اين دعا از مهم‏ترين وظايف مردم در هر جايى كه ويژگى و احترامى دارد مى‏باشد، كه خداوند- تعالى شأنه- فرموده: فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ‏[۵]

در خانه‏هايى كه خداوند دستور فرموده رفعت يابند و در آن‏ها نام او ياد شود. كه اين دعا از بهترين ذكرها و محبوب‏ترين آن‏ها نزد صاحبان بصيرت و مهم‏ترين آن‏ها نزد اهل عبرت است، پس بايد كه در همه اوقات از شب و روز به آن اهتمام ورزند

 

منبع : موسوى اصفهانى ، سيد محمد تقى ‏، ترجمه مكيال المكارم در فوائد دعا براى حضرت قائم(عليه السلام)، ج‏۲، ص: ۷۵ ؛ انتشارات مسجد مقدس جمكران‏

 

 

[۱] ( ۱). كامل الزيارات، ۴۰۵.

[۲] ( ۲). كامل الزيارات، ۴۱۴.

[۳] ( ۳). كامل الزيارات، ۵۱۷.

[۴] ( ۴). كامل الزيارات، ۵۲۱.

[۵] ( ۱). سوره نور، آيه ۳۶.