ابو منصور محمد بن احمد توسی شناخته شده به دقیقی (زاده ۳۲۰ – مرگ میان سالهای ۳۵۶-۳۵۹ خورشیدی) شاعر بزرگ پارسی زبان بود. زادگاه وی بنا به روایات گوناگون، توس، بلخ، سمرقند و بخارا ذکر شده است. او از معدود شاعران ادبیات فارسی بوده که دین زرتشتی داشته است. دقیقی آغاز کننده سرایش شاهنامه بود. دقیقی از طبقه دهقانان خراسان بوده که در عصر منصور بن نوح سامانی و پسر او می زیسته است. خاندان وی را متمّول دانستهاند امّا او سرمایههایی که از ارث پدر به او رسیده بود را به دنبال عیاشی و خوشگذرانی هدر میدهد. در دوره جوانی به سرایش داستانهای تاریخی ایران مبادرت میورزد و در این راه برای سرایش شاهنامه به دلیل ارادتی که به زرتشت داشته از داستان ظهور زرتشت شاهنامه خود را آغاز میکند. چندی پس از این در سال ۳۶۷ هجری او به دست غلام خود به قتل میرسد.
ابومنصور دقيقي (متوفاي ۳۷۰ ه.ق) كه در انگيزه و قالب و موضوع بر فردوسي بزرگ، فضل تقدم دارد، به مردم اميد ميدهد كه اگر باب نبوت مسدود است، راه مهدي ـ عليه السلام ـ بسته نيست. در اين دلداري مشفقانه، به يادها ميآورد كه از اين پس، پيامبري نخواهد آمد؛ اما سكة آخر الزمان را به نام مهدي زدهاند:
از اين پس نباشد پيمبر دگر ** به آخر زمان مهدي آيد به در
دقيقي طوسي، اگر چه خود بر مرام و مذهبي ديگر بود، اما نيك ميدانست كه مهدي ـ عليه السلام ـ فقط يك نام نيست؛ بلكه حقيقتي است كه هيچ آييني منكر آن نتواند بود.
آخرین دیدگاهها