انسان با دعا کردن بر مولايمان صاحب الزمان – عجّل اللَّه فرجه الشريف – اصحاب اعراف را ياري کرده و نزد آنان شناخته شده است، پس در حقّ او شفاعت مي ‏کنند و به شفاعت آن‏ها وارد بهشت گردد. خداوند – عزّ و جلّ – فرموده: «وَ عَلَي الأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ کُلاًّ بِسِيماهُمْ»؛ [۱] و بر اعراف رجالي هستند که هريک را به چهره‏ هايشان مي ‏شناسند.

سخن در اين‏جا پيرامون سه امر مي‏باشد:
اول، معني اعراف: علي بن ابراهيم قمي در تفسير خود به سند صحيحي از حضرت ابي عبد اللَّه صادق ‏عليه السلام آورده که فرمود: اعراف بلندي‏ اي است بين بهشت و جهنّم، و رجال امامان‏ عليهم السلام مي ‏باشند… . [۲]
دوم، رجال اعراف کيانند؟: چنان‏که در حديث فوق – در روايت علي بن ابراهيم – دانسته شد آن‏ها امامان‏ عليهم السلام هستند.
و نيز در مجمع البيان از حضرت ابوجعفر باقر عليه السلام است که فرمود: آنان آل محمد عليهم السلام هستند، داخل بهشت نشود مگر کسي که ايشان را شناخته و آن ‏ها او را شناخته باشند، و به جهنم داخل نشود مگر آن کس که آنان را انکار کند و آنان او را انکار نمايند. [۳]
و در تفسير البرهان از آن حضرت آمده که فرمود: ماييم آن رجال. امامان از ما، مي‏شناسند چه کسي داخل جهنم و چه کسي داخل بهشت مي ‏شود، همان‏طور که شما در قبايلتان مرد را مي‏شناسيد که خوب است يا بد. [۴]
و نيز در همان تفسير مسنداً از امام باقر و امام صادق‏ عليهما السلام درباره فرموده خداي – عزّ و جلّ -: «وَ عَلَي الأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ کُلاًّ بِسِيماهُمْ»، فرمود: آنان امامان هستند.
و نيز به سند صحيحي از بُريد بن معاويه عجلي آمده که گفت: از حضرت ابوجعفر باقر عليه السلام درباره فرموده خداي تعالي: «وَ عَلَي الأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ کُلاًّ بِسِيماهُمْ» پرسيدم. فرمود: درباره اين امت نازل شد، و رجال: امامان از آل محمد عليهم السلام هستند. عرض کردم: اعراف چيست؟ فرمود: پُلي بين بهشت و جهنم است، پس امام از ما براي هر کدام از مؤمنين گنهکار شفاعت کند نجات يابد، و هرکه را که شفاعت نکند سقوط مي‏نمايد. [۵]
و روايات در اين باره بسيار است و بين اين خبر و روايت علي بن ابراهيم قمي در معني اعراف منافاتي نيست.
سوم: دعا براي صاحب الزمان‏ عليه السلام مايه شفاعت اصحاب اعراف است. در مجمع البيان مرفوعاً از اصبغ بن نباته روايت است که گفت: در حضور علي ‏عليه السلام نشسته بودم که ابن الکوّا به خدمتش آمد و درباره اين آيه «وَ عَلَي الأَعْرافِ …» از آن حضرت پرسيد. فرمود: خدا بر تو رحم آرد اي ابن الکوّا! ما روز قيامت بين بهشت و جهنم مي‏ ايستيم، پس هرکه ما را [در دنيا] ياري کرده از چهره‏ اش مي ‏شناسيم و او را وارد بهشت مي ‏کنيم و هرکه ما را دشمن داشته از چهره ‏اش مي‏ شناسيم و به جهنم روانه مي ‏سازيم. [۶]
دعای براي مولايمان صاحب الزمان ‏عليه السلام از اقسام ياري آن حضرت به زبان است، و چون ياري کردن – در اين روايت – وسيله رستگاري به شفاعت و شناخته شدن نزد اصحاب اعراف شمرده شده، پس دعا کننده مشمول آن مي ‏گردد.

(رک: مکیال المکارم؛ محمدتقی موسوی اصفهانی؛ مترجم: مهدی حائری قزوینی)
—————————————————————————
[۱] سوره اعراف، آيه ۴۶.
[۲] تفسير قمي ۲۳۱:۱.
[۳] مجمع البيان ۴۲۳:۴.
[۴] البرهان ۱۸:۲.
[۵] البرهان ۱۸:۲.
[۶] مجمع البيان ۴۲۳:۲.