سبک زندگی مهدوی و فرهنگ خانواده

دانش محوری

 

از برترین کمالات یک انسان تکامل طلب، دانش اندوزی (۱) و دانش پژوهی، دوستی علم و عالم، ترویج علم و تنظیم امور فردی و اجتماعی بر اساس مطالعات دقیق و علمی است. پیامبر اکرم (ص) در روایتی می فرمایند:
(أُغذُ عالماً أو مُتَعلِّماً أو مُستَمِعاً أو مُحِبّاً لَهُم و لا تَکُن الخامِسَ فَتَهلِکَ.) (۲)
«هر بامداد، یا دانشمند یا دانش آموز یا گوش دهنده به علم و یا دوستدار ایشان (علم و علماء) باش و پنجمین کس مباش که هلاک می گردی.»
نقشه فرهنگی دوره ی طلائی حکومت مهدوی که نقطه ی اوج تکامل بشری است بر اساس عوامل تکاملی انسان، همچون وفور دانش، عقلانیت، خردورزی، محبت، عشق و… طراحی شده است.
دوران حکومت امام زمان (ع) دوران انفجار علمی است، چنانچه امام صادق (ع) فرمودند: (العِلمُ سَبعهٌ وَ عِشرونَ حَرفاً فجمیع ما جاءَت بِهِ الرُّسلُ حَرفان فَلَم یَعرِفِ النّاسُ حَتّی الیومِ غیرَ الحَرفَین فاذا قام قائمنا أخرَجَ الخَمسهَ والعشرینَ حَرفاً فَبثَّها فیِ النّاسِ و ضمَّ إلیها الحَرفَین حَتّی یَبُثَّها سَبعَهً و عِشرینَ حَرفاً) (۳)
«علم و دانش، بیست و هفت حرف است و همه آنچه پیامبران آورده اند، تنها دو حرف آن است و مردم تا کنون جز با آن دو حرف (حرف های دیگر) آشنایی ندارند. و هنگامی که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف دیگر را بیرون آورده، آن را بین مردم نشر و گسترش می دهد و آن دو حرف را نیز ضمیمه می کند و مجموع بیست و هفت حرف را در میان مردم منتشر می سازد.»
در کنار فرهنگ مهدویت یکی از رسالت های هر خانواده، علم اندوزی و تشویق یکدیگر به دانش پژوهی و ارتقای سطح علمی و تبدیل خانه به مکتب خانه و محیطی آکادمیک می باشد، چنانچه حضرت علی (ع) می فرمایند:
(مُرُوا أولادَکم بِطَلَبِ العلم.) (۴)
«فرزندانتان را به علم آموزی امر کنید.»
در روایات آموزش این موارد به فرزندان سفارش شده است:
۱. قرآن آموزی و آموختن سواد و کتابت
پیامبر (ص) فرمودند: (حَقُّ الوَلدِ عَلی والدِهِ أن یُعلِّمَهُ الکتابَ.) (۵)
«حق فرزند بر پدر این است که (پدر) او را کتاب (قرآن یا کتابت) بیاموزد».
۲. آموزش روایات معصومین (ع)
امام صادق (ع) فرمودند:
(بادِرُوا أحداثَکُم بِالحَدیثِ قَبلَ أن تَسبِقَکُم إلیهمُ المُرجِئهُ.) (۶)
«به جوانانتان حدیث بیاموزید قبل از آنکه (مکتب انحرافی) مرجئه بر شما نسبت به آنها پیشدستی کنند.»
۳. آموزش حرفه و صنعت
(عنه (ص) – لمّا سُئلَ عَن حقِّ الوَلدِ -…و تَضَعَهُ مَوضِعاً حَسَناً.) (۷)
«پیامبر (ص) در پاسخ به سئوال از حق فرزند فرمود:… و اینکه شغل و حرفه ی خوب به او بیاموزی.»
بر همین اساس یکی از رسالت های خانواده های مهدوی و زوج های امام زمانی، علم اندوزی و تربیت فرزندان علم دوست و عالم دوست است.
راهکارهای علم محوری در خانه و خانواده:
۱. اختصاص یک اتاق برای مطالعه و کار علمی در کنار اختصاص اتاقهایی به نام اتاق خواب، پذیرایی یا نشیمن.
۲. فضا سازی مثبت خانه جهت علم اندوزی وتهیه لوازم مطالعه همچون میز مطالعه، چراغ مطالعه و ایجاد فضای سکوت و آرامش
۳. اختصاص بخشی از هزینه ی خانوار جهت خرید کتابهای مناسب و مجلات علمی و دینی و تهیه کتب مهدویت
۴. عادت دادن خود و فرزندان به مطالعه.
۵. عادت دادن خود و فرزندان به تحصیل، کار علمی، پژوهش و کسب مدارج بالای علمی.
۶. احترام به علم و عالم و ارتباط با دانشمندان
۷. مطالعه زندگی نامه ی فرهیختگان و عالمان.
۸. ترتیب دادن سفرهای علمی خانوادگی، مانند بازدید از دانشگاهها، حوزه های علمیه، مراکز علمی و پژوهشی، کتابخانه ها و دیدار عالمان فرزانه و اندیشمند.

 

پی نوشت

۱.قرآن در این زمینه در سوره نمل آیه ۱۵ می فرماید: (وَ لَقَدْ آتَیْنَا دَاوُدَ وَ سُلَیْمَانَ عِلْماً وَ قَالاَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ‌.) « ما به داود و سلیمان، دانشی عظیم دادیم و آنان گفتند: ستایش از آن خداوندی است که ما را بر بسیاری از بندگان مؤمنش برتری بخشید.
۲. بحار الانوار، ج ۱، ص ۱۹۵.
۳. بحار الانوار، ج ۵۲، ص۳۳۶.
۴. میزان الحکمه، ح ۲۲۷۵۱.
۵. مستدرک، ج ۱۵، ص ۱۶۹.
۶. التهذیب، ج ۸، ص۱۱۱.
۷. میزان الحکمه، ح ۲۲۷۳۸.
منبع: نیلی پور، مهدی؛ خانواده مهدوی، اصفهان: مرغ سلیمان، چاپ سوم