سبک زندگی مهدوی و فرهنگ خانواده

بسط و نشر کلمه ی توحید

 

یکی از رسالتهای مهم خانوادگی، تشکیل خانه و خانواده ای توحید محور و تربیت نسلی موحّد و ذاکر خداست، چنانچه خداوند محل پرورش بهترین بندگان و مصادیق نورالهی را بیوت شمرده و می فرماید:
(فی بیوتٍ أذن اللهُ أن تُرفعَ و یُنکَرَ فیها اسمُهُ یسبِّحُ لَهُ فیها بالغُدُوِّ والآصال.) (۱)
[(این مردان الهی» در خانه هایی هستند که خداوند اذن فرموده رفعت (مقام) یابند، خانه هایی که نام خدا در آنها برده می شود و صبحگاهان و شامگاهان در آن تسبیح خدا را می گویند.]
روایات اهل بیت (ع) در خصوص رسالت آموزش توحید به فرزندان به عنوان اولین درس زندگی و بندگی تأکید فراوان دارد. امام سجاد (ع) می فرمایند: (أنَّکَ مَسئولٌ عَمَّا وَلیتَهُ بِهِ مِن حُسنِ الأدبِ والدَّلالهِ عَلی رَبِّه عزّ وجلّ.) (۲)
« وتو در تربیت او از حسن ادب و توجه به خدا مسئولی.»
ابن عباس از پیامبر (ع) روایت می کند:
(إفتَحوا عَلی صِبیانِکم اوَّلَ کَلمَهٍ لا إله إلاّ الله.) (۳)
«اولین کلمه ای که به فرزندانتان می آموزید «کلمه لا اله الاّ الله » باشد.»
همچنین پیامبر گرامی (ص) در روایتی دیگر می فرمایند:
(إذا أفصَحوا أولادَکُم فَعَلِّموهم لا إله الاّ الله.) (۴)
«وقتی فرزندانتان زبان به سخن گشودند به آنها «لا اله الاّ الله » را یاد دهید.»
و نیز در بیان پاداش این عمل می فرمایند:
(مَن رَبِّی صغیراً حَتّی یقولَ لا اله إلا الله لحم یُحاسِبهُ الله.) (۵)
«هر کس کودکی را تربیت کند تا اینکه لا اله الا الله بگوید، خداوند روز قیامت او را محاسبه نخواهد کرد.»
زیباترین و دقیق ترین این دستورالعمل ها در روایتی از امام باقر (ع) وارد شده که حضرت در ضمن یک جدول زمانبندی آموزشی می فرمایند:
«وقتی فرزند (پسر) به سن سه سالگی رسید به او بیاموزند که هفت مرتبه «لا اله الا الله » بگوید، پس او را آزاد گذارند تا سنش به سه سال و هفت ماه و بیست روز برسد، آنگاه به او آموزش دهند که «محمد رسول الله (ص) » گوید، سپس آزادش بگذارند و چون به سن چهار سالگی رسید، هفت بار بگوید: «صلّی الله علی محمدٍ و آله »، باز رها شود تا به سنّ پنج سالگی برسد، در این هنگام به او بگویند دست راست و چپ تو کدام است؟ اگر دست چپ و راستش را از هم تشخیص داد صورتش را به سوی قبله برگردانده و به او گفته شود؛ سجده کن و همچنین آزاد گذاشته شود تا این که به سنّ شش سالگی برسد، پس اگر شش سال بر او گذشت نماز بخواند و رکوع و سجود به او تعلیم گردد تا اینکه هفت سال او تمام گردد، در این زمان به او گفته شود صورت و دو دستش را (به عنوان وضو) بشوید و نماز بخواند، سپس (بدون آموزش مطلب بعدی) رها شود تا اینکه نه سال او تمام شود. در این سن وضو را به او یاد دهند و در صورت سهل انگاری (و عدم تأثیر تذکر) او را تنبیه کنند و به نماز دستورش دهند و بر سستی کردن به خواندن نماز تنبیه شود، پس اگر وضو و نماز را یاد گرفت، خداوند پدر و مادر آن طفل را مورد رحمت و غفران خویش قرار خواهد داد.» (۶)
تذکر: جایگاه بحث توحید و شرک تا آنجا اهمیت دارد که اگر پدر و مادر که در دین اطاعت آنان واجب شمرده شده، در صورت دعوت به شرک دیگر اطاعتشان واجب نخواهد بود، قرآن می فرماید:
(وَ إن جاهَداکَ عَلی أن تَشرکَ بی ما لَیسَ لکَ به علم فَلا تُطِعهما…) (۷)
«و هرگاه آندو تلاش کنند که تو چیزی را شریک من قرار دهی که از آن آگاهی نداری، از ایشان اطاعت مکن.»

۱.نور/ ۳۶.
۲. مکارم الاخلاق، ص ۴۲۱.
۳. کنزالعمّال، ج ۱۶، ص ۴۴۱.
۴. همان، ج ۱۶، ص ۴۴۰.
۵. همان، ص ۴۵۶.
۶. حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت(ع)، ص ۱۹۷.
۷. لقمان/ ۱۵.
منبع: نیلی پور، مهدی؛ خانواده مهدوی، اصفهان: مرغ سلیمان، چاپ سوم