شيخ مفيد از بزرگانى است كه در عصر غيبت كبرى مورد لطف فراوان از سوى حضرت بقيّة الله الاعظم قرار گرفته است. خواصّ اصحاب او چون شيخ طوسى و ديگران، دو توقيع از ناحيه مقدّسه براى او نقل كردهاند كه يكى بدین شرح:
به برادر استوار و دوستدار رشد یافته شیخ مفید ابی محمّد محمّد بن محمّد نعمانی که خداوند دائماً گرامیش دارد از سوی کسی که پیمان های الاهی که در روز الست از همه خلایق گرفتند، در او بود.
به نام خدای بخشنده مهربان آغاز می کنم :
امّا بعد، درود خدا بر تو ای دوستدار با اخلاص در دین که در ولایت ما به کمال یقین مخصوص است! همانا به خاطر (اجازه نامه نگاری با ) تو خداوندی را سپاس می گویم که جز او خدایی نیست و درود بر سیّد ما و پیغمبر ما محمد صلی الله علیه و آله و خاندان پاکش فرستد و به تو اعلام می کنم که خداوند توفیق تو را در یاری حق پیوسته دارد و ثواب تو را بر نشر علوم ما فراوان گرداند.
به راستی (خداوند) به ما اذن و اجازه فرمود که تو را به مکاتبه مشرّف کنیم و به ادای احکام مکلّف داریم که به آن شیعیانی که در حضور تو هستند، ابلاغ کنی و خداوند ایشان را به اطاعت خود عزیز دارد و کفایت مهمات ایشان را به لطف خویش رعایت فرماید.
پس آنچه را که ذکر می کنم بدان که خدایت تو را مدد دهد و بر دشمانش که از دین بیرون رفته اند اعانت نماید و در رساندن اوامر به سوی آن ها که به ایشان اطمینان داری به گونه ای که ما می نویسیم سعی کن. گر چه در ما در مکانی سکنی داریم که از مکان ظالمان به دور است بدان چه خدا از صلاح حال ما و حال شیعیان ماست به ما نمایانده است تا زمانی که حکومت و دولت جهان در دست فاسقان است. به تحقیق دانش ما به اخبار شما احاطه دارد و چیزی از اخبار شما از دانش ما پنهان نیست. و ما دانای به آزاری هستیم که به شما می رسد از سوی جماعتی از شما که به عهدی که از ایشان گرفته شده بود پشت کردند و از روشی که پیشینیان از شما بدان عامل بودند، روی برتافتند. گویا ایشان نمی دانند که ما در رعایت حال شما کوتاهی نمی کنیم و از یاد شما را به فراموشی نمی سپاریم وگر نه هر آینه بلاهای سخت بر شما فرود می آمد و دشمنان شما را خرد می کردند.
از خدا پروا دارید و ما را بر بیرون آوردن شما از فتنه ها پشتیبانی دهید، همان فتنه هایی که به شما روی آورده است و در آن کسی که اجل او نزدیک شده هلاک می شود و آن کسی که به آرزوی خود دست یافته، حفظ می شود. و آن فتنه نشانه ای است برای حرکت ما و اظهار کردن شما به یکدیگر امر و نهی ما را و خداوند نور خود تمام و کامل می کند هر چند مشرکان را ناخوش آید. پس در آن فتنه به تقیّه چنگ زنید زیرا هر که آتش جاهلیّت را روشن کند او را قومی مدد می دهند که در فطرت مانند بنی امیه اند تا به آتش آن فتنه طایفه ی هدایت شده را بترساند. و من ضامن و کفیل نجات هستم برای کسی که در آن فتنه جویای مکان و مکنتی نباشد و در سیر در آن (فتنه) راه پسندیده را بپیماید.
چون ماه جمادی الاولی از این سال در رسد از آنچه در آن حادث می شود عبرت گیرید و از خواب غفلت بیدار شوید برای آنچه در پس آن واقع می شود. زود است که در آسمان امر ظاهر گردد و در زمین نیز بسان آن واقع شود. و در زمین چیزی آشکار گردد که حزن آور است و پس از آن بر عراق قومی غلبه کنند که به سبب سوء کردارشان از اسلام بیرون هستند. روزی بر مردم (عراق) تنگ می گردد و پس از آن به مرگ طاغوتی از اشرار اندوه ها زایل خواهد شد . پس به هلاک او اهل تقوا و پاکان مسرور می شوند و کسانی که تصمیم حج دارند از چیرگی بر آن (مردمان حاکم شده آن سامان) و وقایع مربوط و آسایشی را که آرزو دارند و ما را نیز در آسانی حج ایشان با اختیار و وفاق شانی است که با نظام و ترتیب درست ظاهر می شود.
پس باید هر یک از شما بدان چیزی عمل کند که او را به محبّت ما نزدیک نماید و وی را از آنچه موجب خشم و کراهت ماست دور دارد. زیرا که کار (فرج) ما چیزی است که ناگهان فرا می سد و در آن زمان توبه به آدم (گنهکار) سود نمی بخشد و پشیمانی از نافرمانی (در آن هنگام) او را از عقاب ما باز نمی دارد .
(امیدوارم) خدا رشد را به شما الهام کند و در توفیق دادن شما به رحمت خویش، لطف فرماید.
صورت خط شریف که در آن مکتوب به دست مبارک نوشته بودند که بر صاحب آن دست سالم باد (چنین است):
این نوشته ما به سوی توست ای برادر و دوستدار و مخلص با صفای در مودّت ما و یاور با وفای ما! خداوند تو را به عنایت خود نگهداری کند او که هرگز در خواب نرود.
پس این نوشته را حفظ کن و بر خطی که ما نوشته ایم با آنچه در آن درج کرده و تضمین نموده ایم کسی را مطّلع نکن و آنچه را در آن (نامه) است به سوی کسی که از او آسوده باشی، برسان و جمعیّت ایشان را به عمل بر وفق آن سفارش کن اگر خدا بخواهد! و درود بر محمّد و خاندان پاکیزه اش باد.(۱)
شيخ مفيد در شب جمعه سوم رمضان سال ۴۱۳ ق. در سنّ ۷۷ سالگى درگذشت. جنازه او را در ميدان إشنان بغداد به زمين گذاردند و به امامت سيّد مرتضى ۰۰۰, ۸۰ تن بر پيكر او نماز گزاردند و جنازه او را به مقابر قريش در كاظمين منتقل كردند و در جوار حضرت موسى بن جعفر و حضرت جواد عليهما السلام به خاك سپردند.
——————————————————-
۱)الاحتجاج ۲: ۴۹۵ و بحارالأنوار ۵۳ : ۱۷۴
آخرین دیدگاهها