غلام احمد قادیانی
ميرزا غلام احمد قاديانى (۱۸۳۵ – ۱۹۰۸ م) مؤسّس فرقه‏ى احمديّه يا قاديانى[۱]، در “قاديان” از نواحى “پنجاب” پاكستان متولّد شد. پدرش “ميرزا غلام مرتضى” و برادر بزرگش “غلام قادر” از ارادتمندان دولت بريتانيا بودند و هنگام قيام مردم هند در سال ۱۸۵۷ ميلادى در برابر بريتانيا، هر يك، افرادى را به كمك سپاه بريتانيا فرستادند و خود نيز در آن سپاه خدمت كردند. غلام احمد مدّت‏ها نزد استادان درس خواند و چندين سال نيز در استخدام ادارات بريتانيايى هند به سر برد. او در فاصله‏ى سال‏هاى ۱۸۸۰ – ۱۸۸۴ ميلادى كتابى در چهار بخش، به نام براهين احمديّه در هند انتشار داد كه در اثبات پيغمبر اسلام بود. در اين كتاب ادّعا مى‏كرد كه از جانب خدا مأموريّت دارد حقّانيّت اسلام را به همگان ثابت كند و وعده مى‏داد كه در اين كتاب سيصد برهان در اثبات اسلام عرضه خواهد كرد؛ ولى تنها نكته‏ى تازه‏ى اين كتاب دعوت به اطاعت از حكومت انگليس و اعلان حرمت جهاد با اين امپراتورى بود![۲] او در اين كتاب، خود را مجدّد اسلام در قرن ۱۴ هجرى خواند؛ امّا چند سال بعد خود را “مسيح معهود” و “مهدى موعود” ناميد و سرانجام در سال ۱۸۸۹ ميلادى مقام خود را به نبوّت ترقّى داد![۳]

غلام احمد پس از مريضى طولانى (ابتلا به مرض قند و هيسترى) به مرض اسهال وبايى از پاى درآمد. آثار او عبارت‏اند از: “ترياق القلوب”، “براهين احمديّه”[۴]، “المسيح الموعود و المهديّ الموعود”، “مواهب الرحمان”، “حمامة البُشرى‏ إلى أهل مكّة و صلحاء أمّ القُرى‏”.[۵]جانشين او “حكيم نور الدّين” بود و پس از او، گروهى پيرو “بشير الدّين محمود” و گروهى پيرو “مولوى محمّد على” شدند. امروزه نيز پيروان ايشان در هند و پاكستان و برخى كشورهاى ديگر هستند و جماعت “احمديّه” يا “قاديانى” ناميده مى‏شوند.[۶] احمديّه مرجعى به نام “انجمن احمديّه” دارند كه مركز آن لاهور و رئيس آن مكلّف به رسيدگى به امور دينى و ارشاد پيروان است [۷].

________________

[۱] دكتر محمّد معين، فرهنگ فارسى ۶: ۱۲۶۶.

[۲] غلام احمد قاديانى، ترياق القلوب، ص ۱۵.

[۳] غلام احمد قاديانى، ترياق القلوب، باب دوم، فصل‏هاى ۱ و ۲ و ۳.

[۴] حسين تاجرى، انتظار بذر انقلاب، صص ۱۸۲ – ۱۸۵.

[۵] دكتر محمّد معين، فرهنگ فارسى، ج ۶، ص ۱۲۶۶.

[۶] حسين تاجرى، انتظار بذر انقلاب، صص ۱۷۳ – ۱۸۲.

[۷] دكتر محمّد معين، فرهنگ فارسى، ج ۵، صص ۱۰۴ – ۱۰۵.