نماز امام زمان علیه السلام در کتابهاي متعدد و به طُرُق معتبري روايت آمده است، از جمله: در آخر فصل بيست و نهم از کتاب جمال الأسبوع سيد بن طاووس رحمه الله چنين گويد:
«نماز حجّت قائم – صلوات اللَّه عليه – دو رکعت است، در هر رکعت سوره حمد را تا: «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إيَّاکَ نَسْتَعينُ» مي خواني سپس صد بار مي گويي: «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إيَّاکَ نَسْتَعينُ» آنگاه بقيّه سوره حمد را مي خواني، و بعد از آن سوره اخلاص (قُلْ هُوَ اللَّه) را يک بار ميخواني، و پس از نماز ميگويي: اَللَّهمّ عَظُمَ البَلاء وَ بَرِحَ الخَفاء وَ انْقَطَعَ الرَجاء وَ انْکَشَفِ الغِطاءُ وَ ضاقَتِ الْارضُ وَ مُنِعَتِ السَّماءُ وَ اِلَيْکَ يا رَبِّ المُشْتَکي وَ عَليْکَ المُعَوَّلُ فِي الشِّدةِ وَ الرَخاءِ اَللهمّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ اَلَّذينَ أمَرتَنا بِطاعَتِهِم وَ عَجّل اَللَّهُمَّ فَرجَهُمْ بِقائِمِهم وَ أَظْهِر عَلي مُحَمَّدٌ وَ آلِ مُحَمَّدٌ يا مُحَمَّدُ يا عَليُّ يا عَليُّ يا مُحَمَّد اِکْفياني فَاِنَّکُما کافياي يا مُحَمَّدُ يا عَليُّ يا عَليُّ يا مُحَمَّد اُنْصُراني فانَّکُما ناصِراي يا مُحَمَّدُ يا عَليُّ يا عَليُّ يا مُحَمَّد احْفَظاني فانَّکُما حافظاي، يا مَوْلايَ يا صاحِبَ الزَّمانِ الغَوثْ الغَوثْ الغَوثْ اَدْرِکني اَدْرِکني اَدْرِکني اَالأمانَ اَالأمانَ اَالأمانَ؛ بار خدايا بلا و گرفتاري بزرگ شد، و [با آزمايش هايي که پيش آمد] امور مخفي آشکار گشت، و پرده ها بالا رفت، و زمين به همان نسبت که آسمان وسعت دارد تنگ شد، و اي پروردگار شکوه به درگاه تو داريم، و در سختيها و آساني ها تکيه بر توست، بار خدايا بر محمد و آل محمد درود فرست آنان که اطاعتشان را به ما امر فرمودي و اي خدا فَرَج آنان را به [ظهور] قائمشان تعجيل فرماي، و دوران عزّت بخشيدنش را ظاهر ساز، اي محمد اي علي، اين علي اي محمد مرا ياريم کنيد که شما ياري کننده ايد، اي محمد اين علي، اي علي اي محمد مرا حفظ کنيد که شما حفظ کننده اي، اي مولايم اي صاحب الزمان پناه ده، مرا درياب مرا درياب مرا درياب امان امان امان. [۱]
نظير اين دعا با تغيير اندکي از خود آن حضرت – سلام اللَّه عليه – روايت شده است.
و از جمله: در مکارم الأخلاق تأليف حسن بن فضل طبرسي از ابوعبد اللَّه حسين بن محمد بزوفري به طور مرفوع و النجم الثاقب به نقل از کنوز النَّجاح فضل بن الحسن طبرسي – پدر مصنَّف مکارم الاخلاق – از احمد بن الدربي آورده که گفت: «از ناحيه مقدّسه است اينکه: هر کس را به سوي خداي تعالي حاجتي باشد، شب جمعه بعد از نيمه شب غسل کند و به جاي نماز خود برود و دو رکعت نماز بگزارد که در رکعت اوّل سوره حمد را بخواند و چون به آيه «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إيَّاکَ نَسْتَعينُ» رسيد آن را صد بار تکرار نمايد، و در صدمين بار سوره حمد را تا به آخر برساند و سوره توحيد را يک بار بخواند، سپس رکوع و سجود را انجام دهد و در هر يک از آنها هفت بار تسبيح بگويد، رکعت دوم را نيز به همين ترتيب انجام دهد، و دعاي زير را پس از نماز بخواند، پس اگر اين عمل را به جاي آورد خداوند البته حاجتش را هرچه که باشد بر مي آورد، مگر در صورتي که در مورد قطع رَحِم باشد دعا اين است. اَللَّهُمَّ إنْ أطْعْتُکَ فالَمحْمَدَةَ لَکَ وَإنْ عَصَيْتُکَ فالحجَّةُ لَکَ مِنْکَ الرَّوحُ وَ مِنْکَ الفَرَجُ سُبْحانَ مَنْ أنْعَمَ وَ شَکَر سُبْحانَ مَنْ قَدَرَ وَ غَفَر إلهي إنْ کنتُ قَدْ عصيتُکَ فَقَدْ أَطَعْتُکَ فِي أحَبِّ الأَشيآءِ اليکَ وَ هُوَ الإيمانُ بِکَ لَمْ أتَّخِذْ لَکَ وَلَداً وَ لَمْ أدْعُ لَکَ شَرِيکاً مَنّاً مِنْکَ بِهِ عَليَّ لَا مَنًّا بِهِ مِنّي عَليْکَ وَ قَدْ عصيتُکَ يا إلهي عَلَي غَيْرِ وَجْهِ المُکابَرَةِ وَ لَا الخُرُوجِ عَنْ عُبُودِيَّتِکَ وَ لَا الجُحُودِ لِرُبُوبيَّتِکَ وَ لکِنْ أطَعْتَ هَوَايَ وَ أزَلَّنِيَ الشَّيطانُ فَلَکَ الحُجَّةُ عَلَيَّ وَ البَيانُ فَإنْ تُعَذِّبْني فَبِذُنُوبي غيرُ ظالمٍ وَ اِنْ تَغْفِرْلِي وَ تَرْحَمنِي فَإنَّکَ جَوَادٌ کَرِيمٌ يا کَرِيمُ يا کَرِيمُ… آنقدر اين کلمه را تکرار کند تا نَفَس قطع گردد. سپس بگويد: يا آمِناً مِنْ کُلِّ شَيءٍ مِنکَ خائِفٌ أسْأَلُکَ بِأَمْنِکَ مِنْ کُلِّ شَيءٍ وَ خَوفِ کُلِّ شَيءٍ مِنْکَ أنْ تَصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُعْطِيَنِي أماناً لِنَفْسِي وَ أهْلِي وَ وُلْدِي وَ سايرِ ما أنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ حَتَّي لا أخافَ أحداً وَ لَا أحْذَرَ مِنْ شَيءٍ أبَداً إنَّکَ عَلَي کُلِّ شَيءٍ قَديرُ وَ حَسْبُنا اللَّهُ وَ نِغْمَ الوَکيلُ يا کافِيَ إبراهيمَ نَمرود وَ يا کافِيَ موسي فرعون أسْألُکَ أنْ تَصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تَکْفِيَنِي فَلانِ بنَ فلان؛ بار خدايا چنانچه تو را اطاعت کنم پس حمد تو راست، و چنانچه معصيتت کنم پس حجّت و دليل توست، راحتي و گشايش از سوي توست، منزّه است آنکه نعمت بخشيده و سپاس گزارده، منزّه است آنکه قدرت داشته و آمرزيده است، خدايا چنانچه تو را معصيت نموده ام پس به راستي که در بهترين اشيا نزد تو که ايمان به تو است إطاعتت کرده ام، براي تو فرزندي نپنداشته و شريکي نخوانده ام، منّت اين [ايمان] تو راست بر من، نه اينکه من به سبب آن منّتي بر تو داشته باشم، خدايا و تو را معصيت کردم بدون مکابره و بزرگ منشي، و بدون اينکه از بندگيت خودم را بيرون برده و يا ربوبيّت تو را إنکار کرده باشم، و ليکن هواي نفس را اطعت نمودم و شيطان مرا لغزانيد، پس حجّت و بيان بر من تو راست، که اگر عذابم کني به خاطر گناهان من است بيآنکه بر من ظلم کرده باشي، و چنانچه مرا بيامرزي و بر من رحم آري پس تو جواد کريم هستي، اي کريم، اي کريم… (آنقدر اين کلمه را تکرار کن تا نَفَست تمام شود». سپس بگويد: اين آنکه از همه چيز ايمني و همه اشيا از تو در بيم و حَذَر هستند، از تو مسألت مي نمايم به ايمنيت از هر چيز و ترس همه چيز از تو اينکه بر محمّد و آل محمّد درود فرستي، و به من اماني براي خود و خانواده و فرزندانم و ساير چيزهايي که بر من نعمت دادهاي عطا فرمايي، تا از هيچ کس بيمناک نباشم، و از هيچ چيز ابداً حذر نکنم، که همانا تو بر هر چيز توانايي و خداوند ما را بسنده و بهترين وکيل است. اي کفايت کننده موسي از فرعون از تو مي خواهم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستي، و مرا از فلاني پسر فلاني کفايت فرمايي. و نام کسي را که از شرّ و ضررش بيمناک است بگويد، و از خداي تعالي بخواهد که ضرر او را دفع نمايد که به اذن خداي تعالي ضررش دفع خواهد شد. سپس سجده کند و حاجت خويش را از خداوند بخواهد، و به درگاه خداي تعالي زاري نمايد.
در مکارم الاخلاق گويد: «روايت شده که اگر هر مرد و زن مؤمني اين نماز را بخواند و با اين دعا خالصانه دعا کند درهاي آسمان براي اجابت به رويش گشوده خواهد شد، و همان وقت إجابت خواهد گشت [يا در همان شب – خ ل] و اين از فضل خداوند بر ما و بر مردم است». [۲]
و در کتاب النجم الثاقب مثل اين را به نقل از کنوز النجاح آورده است.
مصنّف ضعيف کتاب محمدتقي موسوي اصفهاني رضي الله عنه گويد: «مکرّر کارهاي مهمي برايم اتّفاق افتاد که اين نماز را با اين کيفيّت به جاي آوردم، خداي تعالي با لطف و کرم خويش و به برکت مولايمان – صلوات اللَّه عليه – آنها را برآورده ساخت».
و از جمله در کتاب النجم الثاقب اين نماز را به عنوان نماز مولايمان حضرت مهدي – عجل اللَّه تعالي فرجه – از کتاب سيد فضل اللَّه راوندي حکايت کرده، و پس از فراغت از نماز صد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد را ياد کرده، و پس از آن دعايي و وقت معيّني برايش ذکر ننموده است.
و از جمله در کتاب جنّة المأوي به نقل از کتاب تاريخ قم تأليف شيخ فاضل حسن بن محمد قمّي از کتاب مونس الحزين في معرفة الحقِّ و اليقين تأليف شيخ ابوجعفر محمّد بن بابويهرحمه الله در باب بناي مسجد جمکران آورده، و حکايتي طولاني براي آن ذکر نموده و در آنجا گفته: «امام مهدي – عجل اللَّه تعالي فرجه – اين نماز را به گونه خاصي امر فرموده، به اينکه: دو رکعت نماز بگزارد، و در هر رکعت سوره فاتحة الکتاب [حمد] را بخواند، و چون به آيه: «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إيَّاکَ نَسْتَعينُ» رسيد آن را صدبار تکرار کند، سپس سوره حمد را تا به آخر بخواند، و در رکوع و سجوه هفت بار تسبيح بگويد، و چون نماز را تمام کرد تهليل بگويد، و تسبيح حضرت فاطمه زهرا عليها السلام بگويد، و چون از آن فراغت يافت سجده کند و صد بار بر پيغمبر صلي الله عليه و آله صلوات فرستد. سپس گفته: و اين نقل از لفظ مبارک امام عليه السلام است که: فَمَنْ صَلَّاها فَکأنَّما صَلَّي فِي البَيْتِ العَتيقِ؛ هر کس اين دو رکعت نماز را بگزارد چنان است که دو رکعت نماز در کعبه گزارده باشد». [۳]
دانشمند محدّث نوري در حاشيه راجع به فرموده آن حضرت عليه السلام: «و چون نماز را تمام کرد تهليل بگويد» گفته است: «ظاهر اين است که بگويد: «لَاإِلهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ».
ميگويم: احتياط در عبادت و اهتمام در قضاي حاجت مقتضي آنند که بين چگونگي هاي ياد شده جمع گردد به اينکه پس از نيمه شب جمعه غسل کند و آن نماز را به جاي آورد، و تسبيح بزرگ را هفت بار در رکوع و سجود تکرار نمايد، و پس از نماز تهليلي که رسول خدا صلي الله عليه و آله ميگفت و مي فرمود: اين دعاي من و دعاي پيغمبران پيش از من است را بگويد که: لاَإِلهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَريکَ لَهُ، لَهُ المُلْکُ وَ لَهُ الحَمْدُ يُحيِي وَ يُميتُ وَ هُوَ حَيٌّ لَا يَمُوتُ بِيَدِهِ الخَيْرُ وَ هُوَ عَلَي کُلِّ شيءٍ قَديرٌ. سپس تهليلي را بگويد که رسول خدا صلي الله عليه و آله روز فتح مکّه گفت: لاَإِلهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، أنْجَزَ وَعْدَهُ وَ نَصَرَ عَبْدَهُ وَ هَزَمَ [غلب – خ ل] الأَحْزَابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ المُلْکُ وَ لَهُ الحَمْدُ يُحْيِي وَ يُميتُ وَ هُوَ عَلَي کُلِّ شيءٍ قَديرٌ. آنگاه تسبيح حضرت زهرا عليها السلام را بگويد که در تعقيب هر نماز واجب وارد شده است. سپس تسبيح معروف آن حضرت که بعد از نمازش وارد شده را بگويد، و آن چنين است: سُبْحانَ ذِي العِزِّ الشَّامخِ المُنيفِ سُبْحانَ ذِي الجَلَالِ الباذخِ العظيمِ سَبْحانَ ذِي المُلْکِ الفاخِرِ القَدِيم سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ البَهْجَةَ وَ الجَمالَ سُبْحانَ مَنْ تَرَدّي بالنُّورِ وَ الوَقارِ سُبْحانَ مَنْ يَرَي أثَرَ الَّنمْلِ فِي الصَّفا سُبْحانَ مَنْ يَرَي وَقْعَ الطَّيرِ فِي الهَوَاءِ سُبحانَ مَنْ هُوَ هکذا وَ لَا هکَذا غَيْرُه؛ منزَّه است صاحب عزّت بلند افراشته، منزَّه است صاحب جلالِ والا و با عظمت، منزَّه است صاحب مُلک فاخِرِ ازلي، منزَّه است آن که لباس حسن و جمال به قامت خويش آراسته، منزَّه است [خدايي که] رداي نور و وقار در بردارد، منزَّه است [خدايي که] اثر پاي مورچه را در سنگ سخت سياه مي بيند، منزَّه است [خدايي که] خطّ سير مرغان را در هوا مي بيند، منزَّه است آنکه فقط او چنين است و جز او چنين نيست. سپس صد بار بر پيغمبر و آل او صلوات بفرستد، آنگاه دعايي که از مکارم الأخلاق روایت شد را بخواند، و بعد دعايي که سيد بن طاووس ياد کرده را بخواند، که هرگاه به آنچه ياد کرديم عمل نمود همه احتمالات را به جاي آورده، و اجابت دعاها و برآمدن حاجتها ان شاء اللَّه تعالي زودتر انجام مي گردد. و شايسته است که قنوت را در آن نماز طولاني کند، و کلماتِ فَرَج را در آن بخواند، چنانکه مولايمان اميرالمؤمنين عليه السلام در خواب به بعضي از صالحين امر فرموده است، و آن کلمات چنين است: لاَإِلهَ إلَّا اللَّهُ الحَلِيمُ الکَرِيمُ لاَإِلهَ إلَّااللَّهُ العَلِيُّ العَظِيمُ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ السَّمَواتِ السَّبْعِ وَ رَبِّ الأرضينَ السَّبْعِ وَ ما فِيهِنَّ وَ ما بَيْنَهُنَّ وَ رَبِّ العَرْشِ العَظيم. نيست خدايي جز آن خداي بردبار بزرگوار، نيست خدايي جز آن خداي بلند مرتبه بزرگ، منزّه است خداوند پروردگار آسمانهاي هفتگانه و پروردگار زمينهاي هفتگانه و آنچه در آنها و آنچه ميان آنهاست و پروردگارِ عرش با عظمت.
توجه و تتمّه اي پرسود: سيد بن طاووس رحمه الله در نمازهاي حاجت شب جمعه نمازي را شبيه همين نماز ياد کرده، و ميگويد: «نماز حاجت در شب جمعه و شب عيد قربان – دو رکعت است، سوره فاتحة الکتاب را تا «إيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إيَّاکَ نَسْتَعينُ» مي خواني و اين [آيه] را صد بار تکرار مي کني، و حمد را به آخر مي رساني، سپس سوره قل هو اللَّه احَد را صد بار مي خواني، در هر رکعت [به همين صورت] سپس سلام دهد و هفتاد بار بگويد: لا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إلَّا بِاللَّهِ العَلِيّ العَظيمِ. و بعد به سجده برود و دويست بار بگويد: يا ربِّ يا رَبِّ… و هر حاجتي که دارد بخواهد».
رک: مکیال المکارم؛ محمد تقی موسوی اصفهانی؛ جلد ۲)
——————————————————————————————————-
[۱] جمال الاسبوع، ۲۸۰، فصل ۲۹.
[۲] مکارم الأخلاق، ۳۴۰ – ۳۳۹.
[۳] جنّة المأوي، ۲۳۰، حکايت ۸.
آخرین دیدگاه‌ها