هزاره گرايى “millennialism” ميراث قديم اديان است كه امروزه در جوامع مسيحى رواج يافته و در آينده نزديك، شاهد آثار و نتايج آن خواهيم بود.
اين آرمان در يهوديت بسيار اوج گرفت و در مسيحيت – به ويژه در حدود سال ۱۰۰۰ ميلادى – به نهايت اوج خود رسيد.
اكنون هزاره گرايى در جهان مسيحيت بيداد مى كند و شور و التهاب اين آرمان در آن جوامع بدان پايه است كه پژوهشگران علوم اجتماعى و رسانه هاى جمعى گاهى از آن به عنوان سندرم ۲۰۰۰ و جنون هزاره اى ياد مى كنند. اين آرمان خاص مسيحيت نيست و نشانه هايى از آن در اديان ديگر وجود دارد.
دائرة المعارف بين المللى علوم اجتماعى در مدخل “millennialism” مى نويسد: واژه لاتينى “millennialism”، و معادل يونانى آن “chilias” در لغت به معناى يك دوره هزار ساله است. سنت هزاره بر ادبيات مكاشفه اى يهود و كتاب مكاشفه يوحنا استوار است.
بر اساس آن سنّت، مسيح پس از اينكه بار ديگر به شكل يك جنگاور آشكار مى شود، بر ابليس پيروز خواهد گرديد و او را در بند خواهد كرد. آنگاه ملكوت خدا را پديد خواهد آورد و شخصاً به مدت ۱۰۰۰ سال حكم خواهد راند. قديسانى كه در ايمان ثابت مانده و جان بر سر آن نهاده اند، از خاك برمى خيزند و در پادشاهى او به كهانت مى پردازند.
در پايان اين دوره، شيطان تا چندى آزاد خواهد ماند و سرانجام كشته خواهد شد. آنگاه رستاخيز همه مردگان، واپسين داورى و آخرين رستگارى فرا خواهد رسيد.

هزاره گرايى تا اندازه اى به پيشگويى هاى مربوط به آينده جهان ارتباط دارد و در جستجوى پاسخى براى سرنوشت انسان و جهان است.
و اما هزاره مسيحي: كتاب مكاشفه يوحنا از اعداد و ارقام سخن گفته است و دو عدد بسيار معروف در آن يافت مى شود: ۱۰۰۰ و ۶۶۶.
به گفته آن كتاب، حضرت عيسى علیه السلام شيطان را دربند مى كند و مدّت هزار سال با قديسان خود و شهيدان آغازین مسيحيت – كه تعدادشان بسيار است – سلطنت مى نمايد. آن گاه شيطان اندكى آزاد مى شود. شيطان براى جنگ با نيكان و تسخير شهر قدس لشكرگرانى را فراهم مى كند، ولى وى و سپاهش به اراده خدا نابود مى شوند.
اين مسأله روشن بعداً تفسيرهاى مختلفى گرفت. مثلأ گروهى گفتند سلطنت هزار ساله حضرت عيسى مسيح علیه السلام به بهشت مربوط مى شود؛ زيرا شيطان به آن جا راهى ندارد. در باره تقدم و تأخر اين رويدادها نيز گرايش هاى گوناگونى پديد آمد كه مكتب هاى پيش هزاره پس هزاره و نفى هزاره از آن جمله است.
هزاره گرايى همراه انتظار موعود، از يهوديت به مسيحيت سرايت كرد و به علت ناتمام ماندن رسالت حضرت عيسى مسيح علیه السلام در مسيحيت ادامه يافت.

(رک: نشريه موعود شماره ۱۹)