پاسخ اجمالی
رسول خدا فرمود: اى گروه مردم! من از قول خداى عزّ و جلّ مىگویم که کسى جز این برادر من، امیر مؤمنان نیست و پس از من براى هیچ کس جز او، امیرى بر مؤمنان، حلال و روا نیست.
بنابر این یکى از القاب خاصه آن جناب «امیر المؤمنین» بود، این لقب را حضرت رسول صلی الله علیه و آله به آن حضرت داد و فرمود: به علی بن ابى طالب علیه السلام به عنوان امیر المؤمنین سلام کنید، در مذهب شیعه اطلاق این عنوان به هیچ کس حتی امامان علیهم السلام تجویز نشده است؛ زیرا که این عنوان مخصوص حضرت علی علیه السلام می باشد.
پاسخ تفصیلی
با استفاده از روایاتی که در منابع روایی ما نقل شده، چنین استفاده می شود که لقب “امیر المؤمنین” ویژه علی (ع) است و حق استفاده این لقب برای دیگران حتی دیگر امامان علیه السلام را نداریم.
بخشی از این روایات تصریح دارند و برخی نیز اشاره که به عنوان نمونه به چند روایت اشاره می نماییم.
۱٫ مردى از امام صادق (ع) پرسید که به امام قائم (عج) به عنوان امیر مؤمنان سلام می کنند؟ فرمود: نه، آن نام را خدا، مخصوص امیر المؤمنین (على بن ابى طالب) (ع) نموده، پیش از او کسى بدان نام، نامیده نشده و بعد از او هم جز کافر آن نام را بر خود نبندد. عرض کردم: قربانت پس چگونه بر او سلام کنند؟ فرمود: می گویند:
السلام علیک یا بقیه اللَّه!. [۱]
۲٫ پیامبر خذا صلی الله علیه و آله فرمود: اى مردم، هر چه گفتم بگوئید و بر على به عنوان «امیر المؤمنین» سلام بدهید و بگوئید: فهمیدیم و اطاعت کردیم اى پروردگار و آمرزش ترا خواهانیم، برگشت همه ما به سوى تو است، و بگوئید: ستایش مخصوص خدائى است که ما را به این امر ولایت هدایت فرمود و اگر راهنمائى پروردگار نبود، هدایت نمىشدیم، اى مردم، امتیازاتى که علىّ ابن ابى طالب نزد پروردگار دارد و خدا در قرآن نازل فرموده بیش از آن است که من بتوانم در یک سخنرانى بشمارم و بیان کنم. [۲]
۳٫ سلمان فارسی (ره) می گوید: ای مردم از آل محمد پیروی نمایید آنها شما را به بهشت راهنمایی می نمایند و از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب اطاعت کنید به خدا سوگند ما در حضور پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بر علی علیه السلام با عنوان ولیّ و امیر مؤمنان سلام می کردیم آن حضرت به ما امر و تأکید می نمود. [۳]
۴٫ رسول خدا فرمود: اى گروه مردم! على و فرزندان پاکیزه من، ثقل کوچکند و قرآن ثقل بزرگ است و هر یک از دیگرى خبر مىدهد و موافق با اوست و این دو از یک دیگر هرگز جدا نمىشوند تا کنار حوض پیش من حاضر شوند. آنان امناى خداوند میان خلق خدا و حکیمان الاهى در زمین خدا هستند. بدانید که من رسالت خود را ادا کردم و تبلیغ کردم و به گوش شما رساندم و توضیح دادم و روشن ساختم. همانا که این فرمان را خداوند فرموده است و من از قول خداى عز و جل مىگویم که کسى جز این برادر من، امیر مؤمنان نیست و پس از من براى هیچ کس جز او، امیرى بر مؤمنان، حلال و روا نیست. آن گاه پیامبر (ص) با دست خود بازوى على را که پایینتر از آن حضرت ایستاده بود گرفت و على را چنان بلند کرد که پاهایش کنار زانوان رسول خدا قرار گرفت و باز چنین فرمود که اى گروه مردم! این على برادر و وصى من است و کسى است که پس از من شبان این امت است و خلیفه من بر امت من است و جانشین من براى تفسیر کردن کتاب خداوند و فرا خواننده به سوى خداوند و قرآن و عملکننده به چیزى است که خداوند به آن راضى است و جنگکننده با دشمنان خداوند است و به فرمانبردارى خداوند فرمان دهنده و از معصیت باز دارنده است. او جانشین رسول خدا و امیر مؤمنان و امام و راهنما به فرمان خداوند است و مىگویم که به فرمان خداوند این گفتار مبدل نخواهد شد و مىگویم: پروردگارا! دوست بدار آن کس را که او را دوست مىدارد و دشمن بدار هر که را با او دشمن است، و هر کس که او را منکر شود لعنت فرماى و بر هر کس که با او ستیز مىکند خشم بگیر. پروردگارا! تو خود فرمان امامت را براى على نازل فرمودى و فضیلت او را چنان روشن کردى. [۴]
۵٫ سلیم بن قیس می گوید: نزد سلمان و أبو ذرّ و مقداد نشسته بودم که مردى از اهل کوفه در طلب ارشاد و راهنمایى نزد ایشان نشست، سلمان گفت: بر تو باد به همراهی کتاب خدا و علىّ بن ابى طالب؛ زیرا او با قرآن است و هرگز از آن جدا نمىشود، و ما نیز شهادت مىدهیم که خود از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدیم که مىفرمود: «علىّ دایر مدار حقّ است هر کجا که حقّ باشد او نیز با آن است، و به درستى که علىّ؛ صدّیق است، علىّ فاروق است، که میان حقّ و باطل را تمییز داده و جدا مىکند».
… طبق فرمان خود رسول خدا صلی الله علیه و آله ما و دیگران همگى امر شدیدم که حضرت را با عنوان امارت (امیر المؤمنین) سلام نماییم. [۵]
با توجه به روایاتی که بیان شده خصوصاّ روایت اول یکى از القاب مخصوص آن حضرت «امیر المؤمنین» بود، این لقب را خدا و رسول اکرم صلی الله علیه و آله به آن حضرت دادند و فرمودند به علی بن ابى طالب به عنوان امیر المؤمنین سلام کنید، در مذهب شیعه اطلاق این عنوان به هیچ کس حتی امامان دیگر علیهم السلام تجویز نشده است؛ زیرا که این عنوان مخصوص حضرت علی علیه السلام می باشد. [۶]
———————————————————————————————–
[۱] کلینی، کافی، ج ۱، ص ۴۱۱، دار الکتب الإسلامیه تهران، ۱۳۶۵ هـ ش.
[۲] علم الهدى خراسانى، نهج الخطابه-سخنان پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (ع)، ج۱، ص ۱۵۴، کتابخانه صدر – تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش.
[۳] علامه مجلسى، بحارالأنوار، ج ۲۹، ص ۸۱، مؤسسه الوفاء، بیروت – لبنان، ۱۴۰۴ هـ ق.
[۴] طبرسى، ابو منصور احمد بن على،الاحتجاج، ج ۱، ص ۶۱ نشر مرتضى مشهد مقدس، ۱۴۰۳ هـ ق؛ علامه مجلسى، بحارالأنوار، ج ۳۷، ص ۲۰۹٫
[۵] الإحتجاج على أهل اللجاج، ج۱، ص ۱۵۷٫
[۶] عطاردى، عزیز الله، زندگانى چهارده معصوم (علیهم السلام)، ص ۲۲۹، اسلامیه – تهران، چاپ اول، ۱۳۹۰ق.
منبع: اسلام کوئست
آخرین دیدگاه‌ها