شب نيمه شعبان، شب ميلاد مسعود حضرت صاحب الزمان عليه السلام است، پس شايسته است که اهل ايمان در آن شب به دعاگويي براي آن جناب اشتغال ورزند، و در روايات هم آمده که در اين شب دعاها مستجاب ميشود.
اين دعا نزد اهل خِرَد مهمترين دعاها است و سزاوار است که در مواقع استجابت بر همه دعاها و خواسته ها آن را مقدّم دارند و مؤيّد آنچه گفتيم اينکه مؤلّف «جمال الصالحين» در دعاهاي اين شب از مولايمان حضرت حجت عليه السلام دعاي ارزندهاي آورده که سرآغازش چنين است: «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ سَيِّدِ المُرْسَلِينَ وَ خاتَمِ النَّبِيِّينَ …». ما اين دعا را در اوّل بخش هفتم آورده ایم و و اهتمام به آن را در همه مواقع بيان خواهيم کرد.
[آن دعا چنین است در کتاب الغيبه، شيخ اجل ابوجعفر طوسي رحمه الله از حضرت صاحب الامر عليه السلام روايت شده و حکايتي طولاني دارد که به منظور رعايت اختصار آن را ترک کرديم. دعا اين است: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ سَيِّدِ المُرْسَلِينَ وَ خاتَمِ النَّبِيِّينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، المُنْتَجَبِ فِي المِيثاقِ، المُصَطَفي فِي الظِّلالِ، المُطَهَّرِ مِنْ کُلِّ آفَةٍ، البَرِيءِ مِنْ کُلِّ عَيْبٍ، المُؤَمَّلِ لِلنَّجاةِ، المُرْتَجي لِلشَّفاعَةِ، المُفَوَّضِ إِلَيْهِ دِينُ اللَّهِ. اَللَّهُمَّ شَرِّفْ بُنْيانَهُ وَ عَظِّمْ بُرْهانَهُ وَ أَفْلِجْ حُجَّتَهُ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ وَ أَضِيْ نُورَهُ وَ بَيِّضْ وَجْهَهُ وَ اعْطِهِ الفَضْلَ وَ الفَضِيلَةَ وَ الدَّرَجةَ وَ الوَسِيلَةَ الرَّفِيعَةَ وَ ابْعَثْهُ مَقاماً مَحْمُوداً يَغْبِطُهُ بِهِ الأَوَّلُونَ وَ الآخِرُونَ، وَصَلِّ عَلي أَمِيرِالمُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ قآئِدِ الغُرِّ الُمحَجَّلِينَ وَ سَيِّدِ الوَصِيِّينَ وَ حُجِّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلَي الحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلَي الحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي عَلِيِّ بْنِ الحُسَيْنِ (سَيِّدِ العابِدِينَ) وَ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي مُوسَي بْنِ جَعْفَرٍ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي عَلِيِّ بْنِ مُوسي إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلي عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلَي الحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ، وَ صَلِّ عَلَي الخَلَفِ الصّالِحِ الهادِي المَهْدِيِّ إِمامِ المُؤْمِنِينَ وَ وارِثِ المُرْسَلِينَ وَ حُجَّةِ رَبِّ العالَمِينَ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الأَئِمَّةِ الهادِينَ المَهْدِيِّينَ، العُلَمآءِ الصّادِقِينَ، الأَبْرارِ المُتَّقِينَ، دَعآئِمِ دِينِکَ وَ أَرْکانِ تَوْحِيدِکَ وَ تَراجِمَةِ وَحْيِکَ، وَ حُجَجِکَ عَلي خَلْقِکَ وَ خُلَفآئِکَ فِي أَرْضِکَ، الَّذِينَ اخْتَرْتَهُمْ لِنَفْسِکَ وَ اصْطَفَيْتَهُمْ عَلي عِبادِکَ وَ ارْتَضَيْتَهُمْ لِدِينِکَ وَ خَصَصْتَهُمْ بِمَعْرِفَتِکَ وَ جَلَّلْتَهُمْ بِکَرامَتِکَ وَ غَشَّيْتَهُمْ بِرَحْمَتِکَ وَ رَبَّيْتَهُمْ بِنِعْمَتِکَ وَ غَذَّيْتَهُمْ بِحِکْمَتِکَ وَ أَلْبَسْتَهُمْ نُورَکَ وَ رَفَعْتَهُمْ فِي مَلَکُوتِکَ وَ حَفَفْتَهُمْ بِمَلآئِکَتِکَ وَ شَرَّفْتَهُمْ بِنَبِيِّکَ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ عَلَيْهِمْ صَلوةً کَثِيرَةً دآئِمَةً طَيِّبَةً لا يُحِيطُ بِها إِلّا أَنْتَ وَ لا يَسَعُها إِلّا عِلْمُکَ وَ لا يُحْصِيها أَحَدٌ غَيْرُکَ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي وَلِيِّکَ الُمحْيِي سُنَّتِکَ القآئِمِ بِأَمْرِکَ الدّاعِيِ إِلَيْکَ الدَّلِيلِ عَلَيْکَ وَ حُجَّتِکَ عَلي خَلْقِکَ فِي أَرْضِکَ وَ شاهِدِکَ عَلي عِبادِکَ. اَللَّهُمَّ أَعِزَّ نَصْرَهُ وَمُدَّ فِي عُمُرِهِ وَ زَيِّنِ الأَرْضَ بِطُولِ بَقآئِهِ. اَللَّهُمَّ اکْفِهِ بَغْيَ الحاسِدِينَ وَ أَعِذْهُ مِنْ شَرِّ الکآئِدِينَ وَ أَدْحِرْ عَنْهُ إِرادَةَ الظّالِمِينَ وَ تُخَلِّصْهُ مِنْ أَيْدِي الجَبّارِينَ. اَللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ شِيعَتِهِ وَ رَعِيَّتِهِ وَ خآصَّتِهِ وَ عآمَّتِهِ وَ عَدُوِّهِ وَ جَمِيعِ أَهْلِ الدُّنْيا ما تَقِرُّ بِهِ عَيْنُهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفسُهُ وَ بَلِّغْهُ أَفْضَلَ أَمَلِهِ فِي الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ إِنَّکَ عَلي کُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. اَللَّهُمَّ جَدِّدْ بِهِ ما مُحِيَ مِنْ دِينِکَ وَ أَحْيِ بِهِ ما بُدِّلَ مِنْ کِتابِکَ وَ أَظْهِرْ بِهِ ما غُيِّرَ مِنْ حُکْمِکَ حَتّي يَعُودَ دِينُکَ بِهِ وَ عَلي يَدَيْهِ غَضّاً جَدِيداً خالِصاً مُخْلِصاً لا شَکَّ فِيهِ وَ لا شُبْهَةَ مَعَهُ وَ لا باطِلَ عِنْدَهُ وَ لا بِدْعَةَ لَدَيْهِ. اَللَّهُمَّ نَوِّرْ بِنُورِهِ کُلَّ ظُلْمَةٍ وَ هُدَّ بِرُکْنِهِ کُلَّ بِدْعَةٍ وَ اهْدِهِمْ بِعِزَّتِهِ کُلَّ ضَلالةٍ وَ اقْصِمْ بِهِ کُلَّ جَبّارٍ وَ أَخْمِدْ بِسَيْفِهِ کُلَّ نارٍ وَ أَهْلِکْ بِعَدْلِهِ کُلَّ جَبّارٍ (جابِرٍ) وَ أَجْرِ حُکْمَهُ عَلي کُلِّ حَکَمٍ وَ أَذِلْ لِسُلْطانِهِ کُلَّ سُلْطانٍ. اَللَّهُمَّ أَذِلْ کُلَّ مَنْ ناواهُ وَ أَهْلِکْ کُلَّ مَنْ عاداهُ وَ امْکُرْ بِمَنْ کادَهُ وَ اسْتَأْصِلْ مَنْ حَجَدَ حَقَّهُ وَ اسْتَهانَ بِأَمْرِهِ وَ سَعي فِي إِطْفآءِ نُورِهِ وَ أَرادَ إِخْمادَ ذِکْرِهِ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ المُصْطَفي وَ عَلِيٍّ المُرْتَضي وَ فاطِمَةَ الزَّهْرآءِ وَ الحَسَنِ الرِّضا وَ الحُسَيْنِ المُصَفّي (المُصْطَفي) وَ جَمِيعِ الأَوْصِيآءِ مَصابِيحِ الدُّجي وَ أَعْلامِ الهُدي وَ مَنارِ التُّقي وَ العُرْوَةِ الوُثْقي وَ الحَبْلِ المَتِينِ وَ الصِّراطِ المُسْتَقِيمِ، وَ صَلِّ عَلي وَلِيِّکَ وَ وُلاةِ عَهْدِهِ وَ الأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ وَ مُدَّ فِي أَعْمارِهِمْ وَ زِدْ فِي آجالِهِمْ وَ بَلِّغْهُمْ أَقْصي آمالِهِمْ دِيناً وَ دُنْياً وَ آخِرَةً، إِنَّکَ عَلي کُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»؛ [۱] به نام خداوند بخشنده بخشايشگر. خداوندا! درود بفرست بر محمد سرور رسولان و آخرين پيغمبران و حجّت پروردگار عالميان، که در [هنگام] پيمان بستن اختيار شده است در [عالم] اشباح و سايهها، از هر آفتي پاک و از هر عيب دور ميباشد، آنکه به او آرزوي نجات است و اميد شفاعت، که دين خداوند به او واگذار گرديده. خدايا! بنيادش را بلند ساز و نورش را درخشنده کن و رويش را سپيد گردان و به او فضل و بلندي مرتبه و درجه و رفعت وسيله را عطا فرما و او را بر مقام پسنديدهاي برانگيز، که به سبب آن اولين و آخرين بر او غبطه خورند.
و درود بفرست بر علي امير مؤمنان و وارث رسولان و پيشواي سفيدرويان و سيّد اوصيا و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر حسن بن علي امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار جهانيان. و درود بفرست بر حسين بن علي امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر علي بن الحسين (آقاي عبادت کنندگان) امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پرودرگار عالميان. و درود بفرست بر محمد بن علي امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر جعفر بن محمد امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پرودرگار عالميان. و درود بفرست بر موسي بن جعفر امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر علي بن موسي امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر محمد بن علي امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر علي بن محمد امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر حسن بن علي امام مؤمنان و وارث رسولان و حجت پروردگار عالميان. و درود بفرست بر خَلَف صالح هدايت کننده هدايت شده ات، امام مؤمنان و وارث رسولان و حجّت پروردگار عالميان. بار الها! درود بفرست بر محمد و خاندانش امامان هدايت کننده هدايت شده، علماي راستگوي، نيکان تقوي پيشه، ستونها و پايه هاي توحيدت و بازگو کنندگان وحي تو و حجّتهاي تو بر آفريدگانت و جانشينان تو در زمينت که آنان را براي خويش اختيار کردي و بر بندگانت برگزيدي و براي دينت پسنديدي و به شناختنت اختصاص دادي و جامه کرامتت را بر اندامشان پوشاندي و به رحمت خود ايشان را فرا گرفتي و به نعمتت آنان را پرورش دادي و حکمتت را به آنان تغذيه کردي و نور خويش بر ايشان پوشاندي و در ملکوتت آنان را بالا بردي و به وسيله فرشتگانت آنان را احاطه نمودي و به پيغمبرت شرافتشان بخشيدي. خداوندا! بر محمد و بر آل او درود فرست درودي بسيار دائم پاکيزهاي که جز ذات تو آن را احاطه نکند و جز علم تو آن را درنيابد و احدي جز تو آن را شمارش ننمايد. بار الها! درود فرست بر وليّات که زنده کننده سنّت تو، بپاخاسته به امر تو، دعوت کننده به سوي تو، دلالت کننده بر تو و حجّت تو بر خلقت و خليفه ات در زمينت و گواهت بر بندگانت مي باشد. خداوندا! پيروزي اش را برافراز و عمرش را دراز کن و زمين را با طولاني شدن بقاي او زينت بخش. بار الها! از تجاوز حسودان او را نگهدار و از شرّ نيرنگ بازان او را در پناه خويش مصون گردان و خواستههاي [شوم] ستمگران را از او دور فرماي و او را از دست سرکشان رها ساز. خداوندا! به او در مورد خودش و فرزندانش و شيعيانش و رعيتش و خاصّانش و عوامش و دشمنش و تمام اهل دنيا، عطا فرماي آنچه را که چشمش را به آن روشن سازي و دلش را به آن خرسند گرداني و او را به برترين آرزويش در دنيا و آخرت برسان که تو بر هر چيز توانايي. بار الها! به [ظهور] او آنچه از دينت محو شده، تجديد گردان و آنچه از کتابت عوض شده، به او زنده کن و آنچه از احکامت تغيير يافته، به او آشکار ساز، تا اينکه دين تو به او و بر دست او باز آيد، در حالي که تازه و شاداب و نو و خالص و بي پيرايه، که شکي در آن نباشد و شبههاي به آن راه نيابد و باطلي کنارش نماند و بدعتي در پيشگاهش يافت نشود. بار خدايا! به نور او، هر تاريکي را روشن ساز و به پايه امر او، هر بدعتي را از جاي برکن و به عزّت او، هر گمراهي را منهدم گردان و هر سرکش را درهم شکن و به شمشير او، هر آتشي را خاموش ساز و هر سرکش (ستمگر) را به عدالت او هلاک گردان و حُکمش را بر هر فرماني برتري ده و هر سلطهاي را براي حکومتش خوار فرماي. بار خدايا! هر آنکه با او ستيزه کند، ذليل کن و هر آنکه با او دشمني ورزد، هلاک گردان و به هر که با او نيرنگ بازد، مکر کن و هر که حقش را انکار نمايد و امرش را سبک شمارد و در پي خاموش کردن نورش تلاش کند و بخواهد يادش را فرو نشاند، از ريشه برکن. خدايا! درود بفرست بر محمد مصطفي و علي مرتضي و فاطمه زهرا و حسن راضي به قضاي تو و حسين مصفّي (برگزيده شده) و تمام اوصيا (جانشينان پيامبر) چراغ هاي روشنگر تاريکي و نشانه هاي هدايت و دلايل تقوي و گيره محکم و ريسمان قوي و راه راست. و درود بفرست بر وليّ خودت و متصدّيان عهدت و امامان از فرزندانش و عمرهايشان را طولاني گردان و بر اجلهايشان بيفزاي و آنان را به آخرين مرحله آرزوهايشان در دنيا و آخرت برسان که به راستي تو بر هر چيز توانايي.
اين دعاي شريف از دعاهاي ارزنده اي است، که شايسته است به آن مداومت شود و در هر وقت و هنگام، بر خواندنش مواظبت گردد، به ويژه اوقاتي که به مولايمان صاحب الزمان – عليه صلوات اللَّه – اختصاص بيشتري دارد، مانند شب نيمه شعبان و روز آن، و شب و روز جمعه. و شايد از همين روي باشد که مؤلّف کتاب «جمال الصالحين» اين دعا را از اعمال آن شب برشمرده، با اينکه ظاهر روايتي که تذکّر داديم آن است که به وقت معيّني اختصاص ندارد، بلکه براي مطلق اوقات وارد شده است، و سيد اجل علي بن طاووس رحمه الله در کتاب «جمال الاسبوع» آن را در اعمال روز جمعه ياد کرده، در آنچه پس از نماز عصر آن روز دعا مي شود، چنين فرموده: ذکر صلوات بر پيغمبر و آل او – که درود خداوند بر او و آنان باد – که از مولايمان حضرت مهدي – صلوات اللَّه عليه – روايت شده، و اگر تعقيب عصر جمعه را به خاطر عذري ترک کردي پس اين صلوات را هيچ گاه وامگذار، به جهت امري که خداي – جلّ جلاله – ما را بر آن آگاه فرموده است.
سپس سند آن را به طور کامل با ذکر حکايتي آورده که از بيم طولاني شدن مطلب، از نقل آنها خودداري نموديم.
و از گفتار سيد که: هيچگاه آن را وامگذار، به جهت امري که خداي – جل جلاله – ما را بر آن آگاه فرموده است. استفاده ميشود که از سوي مولايمان صاحب الزمان – عجّل اللَّه فرجه الشريف – در اين باره فرماني به او رسيده، و اين دليل صحّت روايت است، خداوند وليّ نعمت و هدايت است.]
و نيز شاهد بر آنچه گفتيم، دعايي است که در «اقبال» و «زاد المعاد» ياد گرديده و اوّلش چنين است: «اَللَّهُمَّ بحقِّ لَيْلَتِنا هذِهِ وَ مَوْلُودِها…»؛ بار خدايا! تو را به حقّ اين شب و آنکه در اين شب تولّد يافته. که از اين عبارت ميتواني عظمت و اهمّيت اين شب را دريابي، پس مبادا عمرت در اين شب به غفلت و بي خبري بگذرد و خدمت کردن به آن جناب را در آن واگذاري و براي کسي که از برکت ولادتش اين شب آن طور اهمّيت يافته دعا ننمايي، و شايسته است که فرمايش مولايمان حضرت صادق عليه السلام را درباره آن جناب ياد بياوري که: «وَ لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَيّامَ حَياتِي»؛ و اگر زمان او را درک مي کردم تمام روزهاي زندگي ام را در راه او قرار مي دادم. اضافه بر اينکه اين دعا از جمله اقسام شکرانه آن نعمت بزرگ يعني ولادت امام قائم عليه السلام است، و نيز – چنانکه در بعضي از روايات که در مستدرک الوسائل منقول است آمده – شبي است که اعمال [بر امامعليه السلام] عرضه ميشود.
(رک: مکیال المکارم ؛ محمد تقی موسوی اصفهانی؛ ج۲)
————————————————————————————————————
[۱] الغيبة، چاپ مکتبة نينوي الحديثة، ۱۷۰ – ۱۶۸.
آخرین دیدگاه‌ها